Dr Yohannes Hailu | Pediatrician (የህጻናትና የልጆች ህክምና ስፔሻሊስት)

ሞንኪፖክስ ምንድን ነው? 

ሞንኪፖክስ በቫይረስ የሚከሰት ተላላፊ በሽታ ሲሆን፣ በፖክስቫይረስ (Poxvirus) ቤተሰብ ውስጥ ባለው የሞንኪፖክስ ቫይረስ ይከሰታል። ይህ በሽታ በእንስሳትና በሰዎች መካከል ሊተላለፍ ይልቃል፣ እና በሰዎች መካከልም በቅርብ ግንኙነት ሊዛመት ይችላል። 

የሞንኪፖክስ ምልክቶች

በሽታው በተለምዶ ከ7-14 ቀናት በኋላ ምልክቶችን ያሳያል። ዋና ዋና ምልክቶች የሚከተሉት ናቸው፡

• ትኩሳት 
• የጭንቅላት ህመም 
• የጡንቻ ህመም 
• የቆዳ ሽፍታ (በመጀመሪያ ቀይ ነጠብጣብ፣ ከዚያ ፈሳሽ የተሞሉ ትናንሽ እብጠቶች ይፈጠራሉ) 
• የሊምፍ ኖዶች እብጠት 
• ድካም እና ድካም መሰማት 

ማስታወሻ: 

ምልክቶች ከጉንፋን ጋር ተመሳሳይ ሊመስሉ ይችላሉ፣ ነገር ግን የቆዳ ሽፍታ ሞንኪፖክስን ልዩ ያደርገዋል። 

እንዴት ይተላለፋል?  

ሞንኪፖክስ በተለያዩ መንገዶች ሊተላለፍ ይችላል፡

• ከእንስሳት ወደ ሰው: በተበከሉ እንስሳት (እንደ አይጥ፣ ጦጣ፣ ወይም ዝንጀሮ) ንክኪ፣ በመቧጨር ወይም በመነከስ። 
• ከሰው ወደ ሰው: በቀጥታ የቆዳ ንክኪ፣ በተበከሉ ዕቃዎች (ልብስ፣ አልጋ)፣ ወይም በመተንፈሻ ጠብታዎች (በረጅም ጊዜ ቅርብ ግንኙነት)። 
• በተበከሉ ቁሶች: እንደ ተበከሉ ልብሶች ወይም መርፌዎች በመጠቀም።

ህክምናው? 

በበሽታው የተጠቃውን ሰው መለየት(ኳራንቲን ማድረግ) ሲሆን በተጨማሪ ህመም ማስታገሻ እንደ ትኩሳት እና ራስ ምታት ያሉ ምልክቶችን ለማስታገስ ይረዳል። 

የመከላከያ መንገዶች! 

• ማስክ ማድረግ 
• እጅን በአግባቡ በሳሙና መታጠብ 
• ንክኪን መቀነስና ማህበራዊ ርቀትን መጠበቅ 
• የዝንጀሮ ፈንጣጣ ክትባት ለቫይረሱ የተጋለጡ ሰዎችን ኢንፌክሽን ለመከላከል ይረዳል